1 grudnia Światowym Dniem Walki z AIDS – najnowsze dane
HIV to ludzki wirus niedoboru (upośledzenia) odporności. Do zakażenia może dojść kilkoma drogami jednak ponad 95% nowych zakażeń w Polsce i na świecie jest nabywanych podczas stosunków seksualnych. Najwięcej nowych zakażeń wykrywa się wśród mężczyzn homoseksualnych i wśród osób transpłciowych. Drugą drogą, którą najczęściej dochodzi do zakażenia szczególnie w krajach Europy Wschodniej (Ukraina) i Azji (Rosja, kraje Dalekiego Wschodu) jest droga żylna w wyniku stosowania tych samych igieł do iniekcji substancji psychoaktywnych oraz sterydów. Pomimo dostępu do bardzo skutecznej profilaktyki okołoporodowej, sporadycznie dochodzi do transmisji zakażenia z matki na dziecko.
Zakażenie objawia się niespecyficznymi symptomami infekcji takimi jak: gorączka, powiększenie węzłów chłonnych, zapalenie gardła, wysypka skórna, bóle mięśni i stawów, ogólne osłabienie. Rzadziej występuje biegunka, bóle głowy czy objawy neurologiczne. Nieleczone zakażenie HIV prowadzi do uszkodzenia układu odpornościowego i wystąpienia AIDS – zespołu nabytego upośledzenia odporności i progresji choroby najczęściej w postaci zakażeń oportunistycznych, takich jak gruźlica czy cytomegalia. Do zgonu dochodzi w wyniku ostrych zakażeń lub niewydolności wielonarządowej, szczególnie niewydolności oddechowej i krążeniowej, niewydolności procesu krwiotwórczego tzw. hematopoezy lub uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego.
Pomimo szeroko stosowanych i dostępnych programów profilaktycznych oraz leczenia antyretrowirusowego nie udało się wyeliminować HIV i nadal stanowi on zagrożenie epidemiologiczne. Zgodnie z ostatnimi danymi szacuje się, że w 2022 roku na świecie wirusem HIV zaraziło się 1,3 miliona osób. Agencja ONZ – UNAIDS podaje, że na świecie żyje około 39 milionów osób z HIV.
W Polsce zakażenia HIV, zachorowania i zgony na AIDS kształtują się następująco:
Leczenie jest finansowane w ramach Programu polityki zdrowotnej Ministra Zdrowia pn. „Leczenie antyretrowirusowe osób żyjących z wirusem HIV w Polsce”. Prowadzone są też badania kliniczne Badanie kliniczne nad lekami oraz szczepionkami, które pozwolą na całkowite wyeliminowanie wirusa, w których udział biorą polskie ośrodki [https://pacjentwbadaniach.abm.gov.pl/pwb/aktualnosci/aktualne-wydarzenia-i-i/785,Badania-kliniczne-nad-szczepionka-na-HIV.html].
Referencje:
- https://aids.gov.pl/wp-content/uploads/2022/11/6-HIV-1.pdf [dostęp 11.12.2023]
- https://www.pap.pl/aktualnosci/swiatowy-dzien-walki-z-aids-onz-podaje-prognozy-dot-walki-z-choroba [dostęp 11.12.2023]
- https://wwwold.pzh.gov.pl/oldpage/epimeld/hiv_aids/index.htm [dostęp 12.12.2023]
- https://clinicaltrials.gov/study/NCT03964415?titles=MOSAICO&rank=2#contacts-and-locations [dostęp 12.12.2023]
autor: dr n. o zdr. Magdalena Jabłońska
(Data opracowania artykułu 28.11.2023 r.)