Marzec europejskim miesiącem świadomości raka jelita grubego
Nowotwory są drugą w kolejności po chorobach układu krążenia przyczyną zgonów i odpowiadają za około ¼ zgonów w Polsce. Rak jelita grubego (okrężnicy) jest jednym z najczęściej występujących nowotworów złośliwych w Europie, jest drugą pod względem liczby zgonów chorób nowotworowych występujących w populacji – szacuje się, że co roku umiera z tego powodu 175 000 Europejczyków. Według Krajowej Bazy Danych Nowotworowych Centrum Onkologii w Polsce pod względem zachorowalności nowotwór ten znajduje się na 4. miejscu w przypadku mężczyzn i 5. w przypadku kobiet. Natomiast, pod względem liczby zgonów rak jelita grubego zajmuje 3. pozycję wśród wszystkich nowotworów, zarówno w przypadku kobiet, jak i mężczyzn. Najczęściej występuje w 7. i 8. dekadzie życia, rzadziej u osób poniżej 40. roku życia. Niestety zachorowalność na ten nowotwór systematycznie wzrasta podobnie jak w przypadku innych nowotworów i pojawia się coraz częściej w młodszych grupach wiekowych.
Głównymi przyczynami raka jelita grubego są:
- wiek (ryzyko wrasta wraz z wiekiem),
- nadwaga i otyłość związane przede wszystkim z błędami dietetycznymi (dieta oparta o tłuszcze zwierzęce, żywność przetworzoną, substancje konserwujące, spożywanie dużej ilości alkoholu) i stylem życia (niska aktywność fizyczna, siedzący tryb życia, palenie tytoniu),
- czynniki genetyczne – występowanie raka jelita grubego wśród krewnych 1. stopnia, zwłaszcza, gdy w kolejnych pokoleniach obserwuje się kolejne przypadki raka jelita grubego,
- czynniki epidemiologiczne i geograficzne, jak rasa biała, płeć męska, populacja krajów Europy północnej.
Najczęściej pojawiającymi się objawami choroby są: krew w stolcu, nagła utrata masy ciała, niedokrwistość, bóle brzucha, często występujące w nocy.
Dlatego tak ważna jest profilaktyka, zmiana stylu życia i odżywiania się, a także systematyczne poddawanie się badaniom kontrolnym.
W przypadku nowotworów jelita grubego, podobnie jak w przypadku wielu innych chorób nowotworowych, na świecie prowadzone są badania kliniczne Badanie kliniczne nad nowoczesnymi terapiami lekowymi i technologiami w leczeniu tego typu nowotworów. Przykładem takiego badania było badanie finansowane ze środków Unii Europejskiej o akronimie MicroCaT. Do badania klinicznego zakwalifikowano 45 pacjentów z rakiem jelita grubego IV stopnia, u których leczenie dobierano w oparciu o tzw. testowanie trójwymiarowych mikroguzów. Pacjenci byli monitorowani w Szpitalu Uniwersyteckim w Vejle, jednym z największych duńskich centrów onkologicznych. Punktem końcowym miało być zwiększenie o 100% liczby pacjentów, u których po ośmiu tygodniach leczenia nie wystąpiła progresja choroby. Zakładany efekt udało się osiągnąć, co można uznać za kolejny dowód na to, że badania kliniczne dają szansę na ograniczenie postępu choroby, a w niektórych przypadkach na pełne wyleczenie.
Referencje:
- https://onkologia.org.pl/pl/epidemiologia/nowotwory-zlosliwe-w-polsce [dostęp: 07.03.2023]
- https://www.onkonet.pl/dp_npp_rakokreznicy.php [dostęp: 10.03.2023] https://www.termedia.pl/gastroenterologia/Leczenie-raka-jelita-grubego-z-uzyciem-precyzyjnej-techniki-onkologicznej,44024.html [dostęp: 10.03.2023]
Autor: dr Magdalena Jabłońska- starszy specjalista ds. badań klinicznych
(data opracowania artykułu 01.02.2023 r. )