23 lutego – Światowy Dzień Walki z Depresją
Depresja jest poważną chorobą, obejmującą trwałe i głębokie zaburzenia nastroju. Nie należy jej mylić z kilkudniowym obniżeniem samopoczucia. Może znacznie utrudniać dotychczasowe funkcjonowanie oraz wpływać na wszystkie aspekty życia powodując problemy w szkole, w pracy czy w relacjach z rodziną i przyjaciółmi.
Depresja stanowi coraz większe wyzwanie zdrowotne i społeczne. Szacuje się, że w Polsce choruje na nią ok. 1,2 mln osób. Jednakże raport Centrum Psychoterapii Pokonaj Lęk pn. „Zdrowie psychiczne Polaków – statystyki zdrowia psychicznego (stan na 2025)” wskazuje, że liczba ta może sięgać nawet 4 mln*. Szacunki WHO pokazują natomiast, że do 2030 roku depresja będzie najczęściej występująca chorobą na świecie.
Zgodnie z danymi Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ) w roku 2023 w Polsce nawracające zaburzenia depresyjne wystąpiły u 91 tys. osób, z czego ponad 77 proc. stanowiły kobiety. WHO wskazuje, że depresja jest o około 50% częstsza wśród kobiet niż wśród mężczyzn, jednak u mężczyzn trzy razy częściej prowadzi ona do odebrania sobie życia. Liczba ofiar samobójstw przewyższa liczbę osób ginących w wypadkach drogowych. Codziennie, w Polsce, średnio 15 osób odbiera sobie życie, wśród nich jest jedno dziecko. W skali świata, każdego roku życie traci 800 tysięcy osób. Dla porównania, to tak, jakby z mapy kraju zniknęli wszyscy mieszkańcy Krakowa.
23 lutego przypada Światowy Dzień Walki z Depresją, którego celem jest szerzenie wiedzy na temat zaburzeń depresyjnych. Lepsze poznanie istoty depresji oraz sposobów jej zapobiegania i leczenia może pomóc w zmniejszeniu stygmatyzacji tej choroby, a także zachęcić więcej osób do poszukiwania wsparcia.
Depresja, podobnie jak cukrzyca czy nadciśnienie tętnicze, jest chorobą, która wynika z nieprawidłowego funkcjonowania organizmu. W tym przypadku z wadliwym funkcjonowaniem neuroprzekaźników w mózgu. Nie jest oznaką słabości, lecz poważnym schorzeniem dotykającym ludzi niezależnie od wieku, płci czy statusu społecznego. To nie tylko chwilowe pogorszenie nastroju, ale stan, który może znacząco utrudniać, a nawet uniemożliwiać codzienne funkcjonowanie.
Za typowe objawy depresji uważa się:
- Obniżony/obojętny nastrój,
- brak energii,
- przewlekły smutek,
- obniżenie/utrata sprawności intelektualnej,
- pesymistyczne podejście do życia,
- niską samooceną,
- zobojętnienie,
- zaburzenia snu,
- zmniejszony/zwiększony apetyt.
Depresję można i należy leczyć. Najlepsze efekty przynosi podejście kompleksowe, łączące psychoterapię z farmakoterapią. Współczesne leki przeciwdepresyjne są skuteczne i bezpieczne w stosowaniu, co potwierdzają liczne badania kliniczne.
Badania oraz doświadczenia międzynarodowe wskazują, że możliwość całodobowego wsparcia psychologicznego pomaga zmniejszyć ryzyko samobójstw, a także pozytywnie wpływa na stan zdrowia psychicznego społeczeństwa. Nie czekaj, daj sobie pomóc!
WAŻNE TELEFONY POMOCOWE**
800 70 22 22
Centrum Wsparcia dla Osób Dorosłych w Kryzysie Psychicznym
(czynny 7 dni w tygodniu, 24 h na dobę, połączenie bezpłatne)
dla zainteresowanych czat dostępny na: https://centrumwsparcia.pl
22 594 91 00
Antydepresyjny Telefon Forum Przeciw Depresji
(czynny w każdą środę i czwartek od 17:00 do 19:00, koszt połączenia jak na numer stacjonarny wg taryfy operatora telefonicznego)
116 123
Całodobowy telefon zaufania dla osób dorosłych
(czynny 7 dni w tygodniu, 24 h na dobę, połączenie bezpłatne)
dla zainteresowanych czat dostępny na: https://116sos.pl
116 111
Całodobowy telefon zaufania dzieci i młodzieży
(całodobowo, 7 dni w tygodniu, połączenie bezpłatne)
dla zainteresowanych czat dostępny na: https://116111.pl/czatuj/
800 12 12 12
Całodobowy telefon zaufania Rzecznika Praw Dziecka
(całodobowo, 7 dni w tygodniu, połączenie bezpłatne)
dla zainteresowanych czat dostępny na: https://www.czat.brpd.gov.pl
800 012 005
Telefon Pogadania
(codziennie od 11:00 do 20:00, połączenie bezpłatne)
Bibliografia:
- Depressive disorder (depression), WHO
https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/depression (dostęp 14.02.2025 r.) - Materiały Edukacyjne serwisu pacjent.gov, „Depresja – źródło cierpienia”
https://pacjent.gov.pl/aktualnosc/depresja-zrodlo-cierpienia (dostęp 14.02.2025 r.) - * Centrum Psychoterapii Pokonaj Lęk, „Zdrowie psychiczne Polaków – statystyki zdrowia psychicznego (stan na 2025)”
https://pokonajlek.pl/zdrowie-psychiczne-polakow/ (dostęp 20.02.2025 r.) - Economic Impact, Report „Depression in Europe – Building resilience through awareness, improved access, integrated care, and parity of esteem”.
https://impact.economist.com/projects/depression-in-europe/infographic (Dostęp 20.02.2025 r.) - Życie warte jest rozmowy, „Statystyki samobójstw. Polska i Świat”
https://zwjr.pl/artykuly/statystyki-samobojstw-polska-i-swiat (Dostęp 21.02.2025 r.) - Wikipedia, „Dane statystyczne o miastach w Polsce”.
https://pl.wikipedia.org/wiki/Dane_statystyczne_o_miastach_w_Polsce (Dostęp 21.02.2025 r.) - ** Forum Przeciw Depresji, „Ważne telefony antydepresyjne”.
https://forumprzeciwdepresji.pl/wazne-telefony-antydepresyjne (Dostęp 21.02.2025 r.)
Autorka: Urszula Imiełowska