Światowy Dzień Cukrzycy 2021 – historia badań nad insuliną
Co roku, 14 listopada, obchodzimy Światowy Dzień Cukrzycy ustanowiony przez Międzynarodową Federację Diabetologiczną (ang. International Diabetes Federation, IDF).
W tym dniu, 130 lat temu, urodził się Frederick Banting – odkrywca insuliny, który dzięki swoim badaniom na zawsze zmienił losy osób chorych na cukrzyce. Jego odkrycie uznawane jest na całym świecie za jedno z największych osiągnięć naukowych medycyny i było fundamentem wielu dalszych prac badawczych. Banting był młodym kanadyjskim lekarzem i fizjologiem, który stworzył koncepcje wyizolowania wewnętrznej wydzieliny trzustki. Swoją hipotezę przedstawił profesorowi Johnowi Macleodowi, który udzielił mu niezbędnego wsparcia.
Pierwszym pacjentem, który otrzymał „Macleod’s serum” był 14-letni Leonard Thompson z ciężką cukrzycą. Badacze z pomocą Connaught Labolatories oczyścili ekstrakt, który następnie podano chłopcu w kilku dawkach. Efektem było obniżenie stężenia glukozy we krwi z poziomu 520mg/dl do 120, jak również dziesięciokrotne zmniejszenie poziomu glukozy i całkowity brak ciał ketonowych w moczu. W lutym 1922 roku kolejne 6 osób zostało zakwalifikowanych do leczenia i we wszystkich przypadkach uzyskano pozytywny wynik. Świat usłyszał wtedy o insulinie (łac. insula, czyli wyspa, od wysepek Langerhansa) i pomimo wielu późniejszych trudności stała się ona standardem leczenia cukrzycy i uratowała życie wielu ciężko chorym pacjentom. Rok później Banting i Macleod zostali laureatami Nagrody Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny.
Wpływ odkrycia insuliny na endokrynologię, medycynę i społeczeństwo odbija się szerokim echem do dnia dzisiejszego. Dzięki aktywności poznawczej badaczy, medycyna każdego dnia staję się bogatsza o nowe informacje - obecnie na całym świecie trwa blisko 2000 badań klinicznych, w których udział bierze ok. 1,5 mln pacjentów z cukrzycą. Każde z nich to szansa na kolejny przełom w leczeniu „pandemii XXI wieku”, która dotyka ponad 400 milionów ludzi na całym świecie. Przez ostatnie 100 lat badania kliniczne Badanie kliniczne zostały ustrukturyzowane oraz uregulowane prawnie co znacząco wpłynęło na ich jakość oraz wiarygodność uzyskiwanych wyników.
Bibliografia:
- Hegele, R. A., & Maltman, G. M. (2020). Insulin’s centenary: the birth of an idea. The Lancet Diabetes & Endocrinology, 8(12), 971–977. doi:10.1016/s2213-8587(20)30337-5;
- Tan, S., & Merchant, J. (2017). Frederick Banting (1891–1941): Discoverer of insulin. Singapore Medical Journal, 58(1), 2–3. doi:10.11622/smedj.2017002;
- ClinicalTrials.gov.
Autor: Ewa Kowalczyk - młodszy specjalista ds. badań klinicznych w ABM
