Światowy Dzień Wirusowego Zapalenia Wątroby
W 2010 r. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) uznała wirusowe zapalenia wątroby (WZW) za jedno z największych zagrożeń epidemiologicznych XXI wieku, ustanawiając 28 lipca Światowym Dniem Wirusowego Zapalenia Wątroby (World Hepatitis Day). Obchodzony jest corocznie, w dzień urodzin dr Barucha Samuela Blumberga, który zidentyfikował wirusa zapalenia wątroby typu B oraz opracował test diagnostyczny i szczepionkę, za co w 1976 otrzymał Nagrodę Nobla w dziedzinie fizjologii i medycyny. Inicjatywa ta ma na celu podniesienie świadomości społeczeństwa oraz okazanie wsparcia osobom chorym na WZW.
Czynnikami etiologicznym wirusowych zapaleń wątroby są wirusy wykazujące właściwości hepatotropowe. W Polsce najczęściej występują zakażenia wirusami typu A, B i C (HAV, HBV, HCV), zdecydowanie rzadziej wirusami D, E i G (HDV, HEV, HGV). W zależności od typu wirusa zarażenie może przybrać różny charakter. W ostrej fazie zakażenia WZW typu B i C charakterystyczne są objawy ogólnoustrojowego osłabienia, bóle mięśni i stawów, ale także zażółceniu powłok skórnych. Długoletnie zakażenie, które często ma bezobjawowy lub skąpoobjawowy przebieg może doprowadzić do marskość wątroby oraz raka wątrobowokomórkowego. Mniej groźne, choć wciąż niebezpieczne, jest zakażenie wirusem typu A. Z powodu WZW oraz jej powikłań – marskości wątroby lub nowotworu – każdego roku na świecie umiera około 1,4 mln osób.
W przypadku wirusów WZW typu A i B istnieją szczepienia, które pozwalają uniknąć zakażenia, natomiast przy WZW typu C profilaktyka polega na unikaniu czynników ryzyka, czyli m.in. na braku bezpośredniego kontaktu z krwią osoby, która potencjalnie może być zakażona wirusem, oraz stosowaniu prezerwatywy podczas stosunków seksualnych. Należy pamiętać, że szczepionka na WZW typu B jest w Polsce w programie szczepień obowiązkowych zaś na WZW typu A jest szczepieniem zalecanym.
WZW typu A zazwyczaj ma łagodną formę i opiera się w głównej mierze na leczeniu objawowym (np. przyjmując leki przeciwbiegunkowe i przeciwwymiotne). Typ B integruje się z materiałem genetycznym gospodarza, dlatego całkowite usunięcie patogenu z organizmu jest niemożliwe a celem terapii jest uzyskanie trwałego zaniku materiału genetycznego wirusa HBV DNA w surowicy krwi. Typ C choć potencjalnie najgroźniejszy jest całkowicie uleczalny. Doustne, wysoce skuteczne, krótkotrwałe i dobrze tolerowane terapie znamiennie redukują ryzyko rozwoju późnych powikłań zakażenia.
Agencja Badań Medycznych finansuje niekomercyjne badanie kliniczne Badanie kliniczne „Leczenie dzieci w wieku 6 – 18 lat z przewlekłym wirusowym zapaleniem wątroby typu C przy użyciu pangenotypowego leku o bezpośrednim działaniu przeciwwirusowym (sofosbuwir/welpataswir)”, które jest prowadzone przez Warszawski Uniwersytet Medyczny oraz Wojewódzki Szpital Zakaźny w Warszawie.
W Polsce aktywnie działa kilka stowarzyszeń, które zrzesza pacjentów chorujących na WZW (linki poniżej):
Bibliografia:
- https://abm.gov.pl/pl/aktualnosci/1625,Szansa-dla-dzieci-z-WZW-C-Wiekszosc-pacjentow-juz-po-miesiacu-przyjmowania-leku-.html (data dostępu: 10.07.2023)
- https://www.worldhepatitisday.org/ (data dostępu: 10.07.2023)
- Dostępne metody leczenia osób zakażonych HBV i HCV, https://watrobanieboli.pzh.gov.pl/o-programie/dostepne-metody-leczenia-osob-zakazonych-hbv-i-hcv/ (dostępu: 14.07.2023 r.)
- Przewlekłe wirusowe zapalenia wątroby typu B i C, https://watrobanieboli.pzh.gov.pl/o-programie/przewlekle-wirusowe-zapalenia-watroby-typu-b-i-c/ (dostępu: 14.07.2023 r.)
- World Hepatitis Day, https://www.who.int/campaigns/world-hepatitis-day (dostęp: 14.07.2023 r.)
Autor: Piotr Szłapka
(data opracowania artykułu 06.07.2023 r.)