Badania kliniczne osób starszych
Badania kliniczne to badania prowadzone z udziałem ludzi, które mają na celu ocenę skuteczności i bezpieczeństwa produktów badanych, terapii oraz procedur medycznych. Badania kliniczne są prowadzone w celu poprawy jakości życia ludzi, zatem powinny być dostosowane do ich potrzeb.
W Polsce wzrasta potrzeba prowadzenia badań klinicznych, które uwzględniają potrzeby osób starszych w związku ze starzeniem się ogółu populacji. Według Głównego Urzędu Statystycznego (GUS) w 2021 roku osoby powyżej 65. roku życia stanowiły około 18,6% populacji, a według ich prognoz do 2040 roku ten odsetek może wzrosnąć do około 26,2% (około 10,7 miliona osób). W związku z tym rośnie potrzeba dostosowania opieki medycznej do specyficznych potrzeb tej grupy.
Osoby starsze są często dotknięte chorobami przewlekłymi, takimi jak cukrzyca, choroby serca czy demencja, a także zażywają wiele leków równocześnie. W związku z tym ważne jest, by nowe terapie były badane właśnie na tej grupie pacjentów.
W miarę starzenia się organizmu zmienia się metabolizm leków, co sprawia, że standardowe dawki i schematy leczenia stosowane u młodszych osób mogą być nieskuteczne dla osób starszych.
Jednym z głównych wyzwań stojącym przed badaczami jest rekrutacja starszych osób do badań klinicznych. Problemy zdrowotne, ograniczona mobilność czy wątpliwości dotyczące bezpieczeństwa nowych produktów badanych często zniechęcają tą grupę do udziału w badaniach klinicznych. Z raportu z badań przeprowadzonych przez Polską Radę Federacji Pacjentów w 2020 roku wynika, że tylko 30% seniorów uznaje badania kliniczne Badanie kliniczne za bezpieczne, co znacząco wpływa na ich chęć do uczestnictwa. Ponadto osoby starsze z chorobami takimi jak demencja, mogą mieć trudności z wyrażeniem świadomej zgody na udział w badaniu.
Badania kliniczne w tej grupie muszą również uwzględniać zwiększone ryzyko wystąpienia działań niepożądanych oraz konieczność dostosowania terapii do specyficznych schorzeń i potrzeb zdrowotnych.
Dzięki postępom technologicznym, takich jak telemedycyna czy zdalne monitorowanie zdrowia, coraz łatwiejsze jest prowadzenie badań z udziałem osób starszych. Nowoczesne rozwiązania pozwalają na monitorowanie stanu zdrowia pacjentów na odległość,
co zmniejsza potrzebę częstych wizyt w ośrodkach badawczych.
Przykładowym badaniem klinicznym, w którym docelową grupę stanowią osoby dorosłe i starsze, jest badania znalezione w wyszukiwarce badań klinicznych ClinicalTrials.gov (https://clinicaltrials.gov/study/NCT06585787?locStr=Poland&country=Poland&ageRange=65y_90y&aggFilters=status:rec&rank=9), Badanie mające na celu ocenę bezpieczeństwa i skuteczności leku KarXT jako leczenia psychozy związanej z chorobą Alzheimera (ADEPT-4). Do badanie rekrutowane są osoby w wieku od 55 do 90 roku życia, u których zdiagnozowano możliwą lub prawdopodobną chorobę Alzheimera. W ramach badania uczestnicy będą poddawani różnym procedurom klinicznym, w tym regularnym ocenom stanu zdrowia. Wyniki tego badania mogą przynieść istotne informacje na temat nowych możliwości terapeutycznych dla osób z chorobą Alzheimera, co w dłuższej perspektywie może przyczynić się do poprawy jakości życia tych pacjentów oraz ich opiekunów.
*Uczestnictwo w każdym badaniu klinicznym jest dobrowolne, a wszyscy zainteresowani muszą przejść odpowiednią kwalifikację, aby upewnić się, że spełniają określone kryteria włączenia do badania*.
Podsumowując, badania kliniczne osób starszych są kluczowe dla poprawy jakości ich życia i dostosowania terapii do potrzeb tej szczególnej grupy pacjentów. Badania te dają możliwość opracowania skuteczniejszych metod leczenia, które korzystnie wpływają na jakość ich codziennego funkcjonowania.
Bibliografia:
- Główny Urząd Statystyczny - Prognoza ludności na lata 2014-2050 - https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ludnosc/prognoza-ludnosci/prognoza-ludnosci-na-lata-2014-2050-opracowana-2014-r-,1,5.html
- Narodowy Fundusz Zdrowia - Raport o stanie zdrowia ludności - https://www.nfz.gov.pl/o-nfz/publikacje/
- Polska Rada Federacji Pacjentów - Raport z badań - https://ippez.pl/raport-pacjent-w-polskim-systemie-zdrowia-2024/
- ClinicatTrials.gov - https://clinicaltrials.gov/study/NCT06585787?locStr=Poland&country=Poland&ageRange=65y_90y&aggFilters=status:rec&rank=9
Autorka: Milena Ławrów