Rozwój nowoczesnych terapii lekowych szansą na leczenie dotychczas nieuleczalnych chorób - terapie przeciwwirusowe w leczeniu przewlekłego wirusowego zapalenia wątroby typu C
Rozwój nowoczesnych terapii lekowych, spowodował, że wiele chorób dotychczas uznawanych za przewlekłe i trudne do wyleczenia można dzisiaj leczyć ze skutecznością ponad 90% i wysokim poziomem bezpieczeństwa. Udowodniona na etapie badań klinicznych efektywność nowych terapii oraz potwierdzone bezpieczeństwo ich stosowania, dają nadzieję na ograniczenie skutków postępu choroby lub jej całkowite wyleczenie.
Przykładem takiej terapii są doustne leki przeciwwirusowe stosowane w leczeniu wirusowego zapalenia wątroby typu C (WZW C), które jest drugą po nadużywaniu alkoholu przyczyną marskości wątroby i schyłkowej niewydolności wątroby na świecie oraz przyczyną 50-80 % zachorowań na pierwotnego raka wątrobowo-komórkowego. Zakażenie wirusem HCV będącym przyczyną WZW C u 80% zakażonych osób przebiega bezobjawowo, działając w tym czasie negatywnie na organizm i stanowiąc ryzyko rozwoju marskości wątroby lub raka, dlatego jest trudny do zdiagnozowania na wczesnym etapie. Do tej pory nie wynaleziono szczepionki zapobiegającej zakażeniu HCV, a stosowane do 2011 roku leczenie było skuteczne tylko w około 50 % i wiązało się z licznymi przeciwwskazaniami, a także często bardzo poważnymi powikłaniami. Ponadto, stosowaną wówczas terapią nie można było skutecznie leczyć pacjentów z marskością wątroby ponieważ leczenie było nieefektywne i wiązało się z dużym ryzykiem.
Obecnie leczenie przewlekłego WZW typu C lekami wymienionymi poniżej, realizowane jest w ramach Programu Lekowego Ministerstwa Zdrowia i jest bezpłatne dla osób ubezpieczonych:
- sofosbuwir + ledipaswir (nazwa handlowa: Harvoni)
- sofosbuwir + welpataswir (nazwa handlowa: Epclusa)
- grazoprewir + elbaswir (nazwa handlowa: Zepatier)
- glekaprewir + pibrentaswir (nazwa handlowa: Maviret)
Substancje czynne zawarte w leku Maviret i Epclusa są lekami pangenotypowymi, czyli stosowanymi w leczeniu HCV bez względu na genotyp wirusa. W niektórych przypadkach wybór opcji terapeutycznej uzależniony jest od genotypu wirusa HCV, co określa się poprzez odpowiednie badanie laboratoryjne, które zleca lekarz na etapie kwalifikacji do Programu Lekowego. Terapia w formie doustnej trwa zazwyczaj od 8 do 12 tygodni, maksymalnie 24 tygodnie. Skuteczność wspomnianych terapii sięga nawet 100 % i pozwala na trwałą eliminację wirusa HCV z organizmu. Ponadto, leczenie jest skuteczne także u pacjentów z zaawansowaną marskością wątroby.
Dzięki rozwojowi nauki i technologii oraz możliwości przebadania nowych leków w trakcie badań klinicznych, pacjenci mogą korzystać z wysoce skutecznych, krótkotrwałych i dobrze tolerowanych terapii, które znacząco redukują ryzyko późnych powikłań zakażenia wirusem HCV i umożliwiają jego całkowitą eliminację z organizmu.
Więcej szczegółowych informacji na temat choroby oraz możliwości leczenia można znaleźć na stronie https://www.hcv.info.pl/, natomiast najnowsze rekomendacje leczenia WZW typu C dostępne są na stronie Rekomendacje-HCV-2023-z-dnia-11-12-2022.pdf (pteilchz.org.pl).
Referencje:
- Syczewska-Wawrzynowicz M. Doustne, bezpośrednio działające leki przeciwwirusowe w leczeniu przewlekłego wirusowego zapalenia wątroby typu C. Gastroenterologia Kliniczna. Postępy i Standardy. 7(4) 2015, s. 117-123.
- https://watrobanieboli.pzh.gov.pl/o-programie/dostepne-metody-leczenia-osob-zakazonych-hbv-i-hcv/
- https://gwiazdanadziei.pl/
Magdalena Jabłońska- starszy specjalista ds. badań klinicznych