Agencja Badań Medycznych Komórki macierzyste w badaniach klinicznych. Terapie allogeniczne i autologiczne. - Aktualne wydarzenia i informacje -

Komórki macierzyste (ang. Stem Cells) są to komórki zdolne do samoodnowy, wykazujące zdolność do różnicowania się w kierunku różnych typów komórek.
W zależności od potencjału do różnicowania się wyróżnia się komórki:

• totipotentne - różnicujące się do każdego typu komórek;
• pluripotentne - różnicujące się do każdego typu komórek, z wyjątkiem komórek płodu;
• multipotentne - różnicujące się do kilku różnych typów komórek;
• unipotentne - różnicujące się tylko do jednego typu komórek dojrzałych.

Ze względu na zdolności do różnicowania się, komórki macierzyste mogą  brać udział w regeneracji uszkodzeń, które powstały w wyniku choroby lub urazu. Komórki te znalazły zastosowanie w badaniach związanych m.in. z medycyną regeneracyjną, onkologią czy kardiologią. Obecnie transplantacja komórek macierzystych jest stosowana np. w leczeniu białaczki.

„Terapie komórkami macierzystymi” polegają na wykorzystaniu komórek o różnorakich właściwościach wyizolowanych z różnych tkanek np. szpiku kostnego, tkanki tłuszczowej czy krwi pępowinowej lub obwodowej. W zależności od pochodzenia wyróżnia się dwa typy komórek macierzystych – komórki hematopoetyczne oraz niehematopoetyczne komórki mezenchymalne (ang. Mesenchymal Stem Cells, MSC).

MSC są najczęściej wykorzystywanymi komórkami macierzystymi w różnego rodzaju terapiach. Komórki te określane są jako multipotencjalne komórki progenitorowe, które zdolne są do różnicowania się co najmniej w kierunku tkanki kostnej, chrzęstnej oraz tłuszczowej.

Terapia komórkowa, w której transplantowane są komórki macierzyste, może być allogeniczna lub autologiczna. Co to oznacza? W przypadku terapii autologicznej przeszczepiane są komórki macierzyste pochodzące od samego pacjenta, natomiast w terapii allogenicznej, komórki macierzyste pochodzą od dawcy. Intensywne badania kliniczne Badanie kliniczne nad wykorzystaniem MSC prowadzone są w różnych jednostkach chorobowych zarówno w terapiach allogenicznych oraz autologicznych (Tabela 1).

Tabela 1. Przykładowe badania kliniczne dotyczące terapii allogenicznych i autologicznych z wykorzystaniem niehematopoetycznych komórek mezenchymalnych (ang. Mesenchymal Stem Cells, MSC) wyizolowanych z krwi pępowinowej.