Aktualnie znajdujesz się na:

Marzec miesiącem świadomości endometriozy

W 1993 r. stowarzyszenie Endometriosis Association ustanowiło marzec miesiącem świadomości endometriozy. Celem było zapewnienie edukacji, wsparcia i badań kobietom zmagającym się z tym schorzeniem. Zwieńczeniem tego okresu jest obchodzony 30 marca Światowy Dzień Endometriozy. 

Według Światowej Organizacji Zdrowia endometrioza może dotyczyć ok. 10% kobiet w wieku rozrodczym na świecie. Statystyki podają także, że częstość występowania schorzenia waha się w zakresie 6-15% ogólnej populacji kobiet. Mechanizm powstawania endometriozy polega na przeniesieniu elementów wewnętrznej warstwy macicy, czyli endometrium, poza macicę, a w następstwie zagnieżdżenie i rozrost ognisk endometrialnych w jajnikach, na otrzewnej, w przewodzie pokarmowym, czy układzie moczowym. Ogniska te z czasem ulegają powiększeniu, naciekają otaczające tkanki, tworzą guzy upośledzające funkcję narządów, w których się znajdują stając się przyczyną dolegliwości bólowych i niepłodności. Dzięki znanym metodom leczenia możliwe jest usunięcie zmian wywołanych przez chorobę, ale, ponieważ przyczyna choroby jest nieznana, nie ma metody, która w 100% gwarantuje brak remisji. Endometrioza jest chorobą przewlekłą i nieuleczalną.

Fundacja Pokonać Endometriozę w Polsce informuje, że nie dysponujemy kompletnymi badaniami na temat częstości występowania endometriozy w Polsce. Jesteśmy w stanie estymować liczbę chorych (około 2 miliony) na podstawie statystyk światowych podanych przez Zespół Ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników. Średni czas od wystąpienia pierwszych objawów do diagnozy jest również estymowany na podstawie statystyk z Wielkiej Brytanii (8 lat) lub USA (10-12 lat). W 2022 roku Europejskie Towarzystwo Rozrodu Człowieka i Embriologii opublikowało nowe wytyczne dotyczące diagnostyki i leczenia endometriozy proponując odejście od laparoskopii jako złotego standardu na rzecz badań obrazowych, a także zastosowania biomarkerów jako narzędzia pomocniczego w diagnostyce choroby. Jednym z największych wyzwań w przypadku endometriozy nadal pozostaje właściwa diagnostyka. 

Agencja Badań Medycznych finansuje projekt MIREN – opracowanie szybkiej i minimalnie inwazyjnej procedury rozpoznawania endometriozy (Nr Projektu: 2023/ABM/01/00071), który realizowany jest przez Wojskowy Instytut Medyczny – Państwowy Instytut Badawczy w konsorcjum z Uniwersytetem Medycznym w Białymstoku. 

W badaniu zostanie oceniona wartość kliniczna badań obrazowych (USG, MRI) w połączeniu z badaniami molekularnymi (poziomu ekspresji genu FUT4) w grupie kobiet z podejrzeniem endometriozy. Przeprowadzone analizy pozwolą na stworzenie prostego algorytmu wczesnego wykrywania endometriozy u pacjentek z objawami klinicznymi. Wczesne rozpoznanie pozwoli na wdrożenie najskuteczniejszej z dostępnych metod leczenia farmakologicznego. 
Do badania zostanie włączonych 450 kobiet w wieku 16-45 r.ż. zakwalifikowanych do laparoskopii z powodu dolegliwości sugerujących obecność endometriozy. 

Dodatkowo na podstawie zlecenia Ministerstwa Zdrowia Agencja Badań Medycznych planuje przeprowadzić badanie własne mające na celu sprawdzenie wartości klinicznej pomiaru poziomu ekspresji genu FUT4 w różnorodnych populacjach kobiet z podejrzeniem endometriozy. Wyniki przeprowadzonego badania mogą wspomóc opracowanie algorytmu diagnostycznego i ograniczyć konieczność wykonywania laparoskopii. 

Po przeprowadzeniu obu badań zostaną wykonane analizy porównawcze przydatności pomiaru poziomu ekspresji genu FUT4 względem obecnego standardu diagnostycznego, które będą mogły służyć jako jeden z dowodów badawczych w zakresie wprowadzenia metody do koszyka świadczeń gwarantowanych.

Badania finansowane przez Agencję Badań Medycznych wpisują się w program propagowania przez Światową Organizację Zdrowia zwiększonej świadomości, polityki i usług w zakresie endometriozy.  WHO podkreśla znaczenie endometriozy i jej wpływ na zdrowie seksualne i reprodukcyjne ludzi, jakość życia i ogólny dobrostan i w związku z tym współpracuje z wieloma zainteresowanymi stronami, w tym instytucjami akademickimi, podmiotami niepaństwowymi i innymi organizacjami, które są aktywnie zaangażowane w badania w celu zidentyfikowania skutecznych modeli zapobiegania, diagnozowania, leczenia i opieki nad endometriozą.


Bibliografia: 

Autorka: Anna Bereda

Opcje strony

do góry