Medycyna translacyjna - czym jest i jakie są jej plany na przyszłość?
Medycyna translacyjna to dziedzina badań biomedycznych, której głównym zadaniem jest translacja, czyli przetłumaczenie i przeniesienie najnowszych odkryć z poziomu molekularnego na poziom zastosowania w leczeniu pacjentów. Celem medycyny translacyjnej jest połączenie dyscyplin, zasobów, wiedzy fachowej i techniki, aby promować ulepszenia w zakresie zarówno terapii, jak i diagnostyki oraz profilaktyki. Medycyna translacyjna postrzegana jest jako proces dwukierunkowy, obejmujący przepływ informacji z laboratoriów do klinik oraz w przeciwnym kierunku – z klinik do laboratoriów. Czynniki działające w kierunku „od stołu laboratoryjnego do łóżka chorego” mają na celu zwiększenie skuteczności testowania nowych strategii terapeutycznych opracowanych w wyniku badań podstawowych, natomiast czynniki działające w kierunku „od łóżka chorego do stołu laboratoryjnego”, mają za zadanie dostarczenie informacji zwrotnych na temat stosowania nowych terapii i strategii ich udoskonalania.
Potrzeba rozwijania medycyny translacyjnej podyktowana jest m.in. problemem starzejącego się społeczeństwa, osiągnięciami XXI wieku jakimi jest sekwencjonowanie genomu człowieka oraz identyfikacja genów odpowiedzialnych za wiele chorób nowotworowych.
Obszar medycyny translacyjnej został wpisany w działalność Agencji Badań Medycznych (ABM), w ramach której został opracowany dokument pt. „Plan Rozwoju Medycyny Translacyjnej na lata 2024–2036”, w którym zawarte są organizacyjne i finansowe warunki dla wdrożenia nowoczesnego i uzasadnionego merytorycznie programu badań translacyjnych. Plan Rozwoju Medycyny Translacyjnej wiąże się przede wszystkim z ukierunkowaniem badań na zindywidualizowaną opiekę zdrowotną, opartą o personalizowane modele leczenia pacjenta przez niwelowanie głównych barier rozwojowych występujących w obszarze naukowym, organizacyjnym, finansowym i prawnym. W opracowanym dokumencie „Planu Rozwoju Medycyny Translacyjnej na lata 2024–2036”, opisane zostały poniższe cele strategiczne:
- Rozwój wysokiej jakości, ogólnopolskich badań translacyjnych tj. badań aplikacyjnych, przedklinicznych oraz badań klinicznych wczesnych faz (w tym eksperymentów), które zostaną przedstawione w sposób perspektywiczny, dla których zostanie opracowany plan rozwoju technologii,
- Wsparcie transferu własności intelektualnej i nowych technologii medycznych z polskich ośrodków naukowo-badawczych do gospodarki koncentrując się na przełożeniu badań podstawowych na praktykę kliniczną ABM,
- Rozwój współpracy i edukacji w obszarze medycyny translacyjnej dzięki zbudowaniu szeroko pojętych mechanizmów rozwoju medycyny translacyjnej poprzez m.in. tworzenie interdyscyplinarnej Platformy TransMED do celów komunikacyjno-szkoleniowych.
Bibliografia:
- Plan Rozwoju Medycyny Translacyjnej na lata 2024–2036, Warszawa, wrzesień 2023 Agencja Badań Medycznych.
- https://www.termedia.pl/mz/Pierwsze-polsko-niemieckie-sympozjum-poswiecone-medycynie-translacyjnej-w-obszarze-chorob-sercowo-naczyniowych,3826.html
Autorka: Wiktoria Miśkiewicz